Nauwelijks nog investeringen in plasticrecycling

Plasticrecyclers raken hun recyclaat momenteel slecht kwijt in de markt vanwege goedkoop recyclaat dat van buiten de Europese Unie wordt geïmporteerd en de lage prijs van nieuw (virgin) plastic. De hoeveelheid onverkochte voorraad recyclaat neemt toe. Dat is het beeld dat is ontstaan uit gesprekken van de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat en Economische Zaken en Klimaat met bedrijven uit de sector, brancheorganisatie NRK, InvestNL en producentenorganisatie Verpact.

Uit die gesprekken blijkt verder dat er niet tot nauwelijks meer wordt geïnvesteerd in plasticrecyclingbedrijven. Dat geldt zowel voor investeringen voor capaciteitsuitbreiding als voor innovaties. Die situatie is onwenselijk voor het behalen van de Nederlandse doelstellingen voor de circulaire economie, meent de betrokken demissionair minister Mark Harbers, mede namens minister Micky Adriaansens. Ondersteuning vanuit de overheid is er, maar wie had gehoopt op extra maatregelen of financiële hulp, wacht teleurstelling.  

Verlichting

Voor verlichting wijst de bewindsman op de Europese Verordening inzake Verpakkingen en Verpakkingsafval die de toepassing van een percentage recyclaat verplicht vanaf 2030. Ook haalt hij de Nationale Circulaire Plastic Norm waaraan het kabinet werkt aan. Op basis van de uitkomsten van de internetconsultatie over deze norm wordt gekeken “of en zo ja hoe het wetsvoorstel aan de Tweede Kamer wordt aangeboden.” Daarbij zullen onder andere ook de in het hoofdlijnenakkoord aangekondigde plasticheffing en terug te draaien aanscherping van de CO2-heffing worden betrokken. Het uiteindelijke besluit is aan het nieuwe kabinet. 

Verder wijst Harbers op het geld dat het kabinet eerder heeft gereserveerd  (in totaal 267 miljoen euro voor de periode 2024-2030), waarvan het grootste gedeelte (180 miljoen euro) bedoeld is om investeringen in innovatieve sorteer- en recyclecapaciteit van plastics te stimuleren. Daarvan is al 60 miljoen euro toegekend, en de overige 120 miljoen euro toegekend onder voorwaarden in de Voorjaarsnota 2024.

Versterken van de markt

Wanneer bedrijven extra financiering nodig hebben kan een financier een beroep doen op de Garantie Ondernemingsfinanciering-regeling en de Groeifaciliteit, schrijft hij. Met deze regelingen staat de overheid voor een deel garant voor de lening en loopt de financier minder risico. Wel merkt Harbers daarbij op dat vormen van éénmalige financiële ondersteuning van een bedrijf, zoals een investeringssubsidie of een garantstelling, niet het probleem van de slechte financiële situatie van de markt kunnen oplossen. De markt voor recyclaat, en daarmee de businesscase van de plasticrecyclingindustrie, moet ook versterkt worden. In dat kader herhaalt hij de inspanningen rond de nationale circulaire plastic norm en het pleidooi op Europees niveau voor plasticrecyclaat in verschillende productverordeningen, alsmede maatregelen tegen goedkope import van polymeren en recyclaat.

Tot slot vindt Harbers dat ook producentenorganisaties en grote afnemers een verantwoordelijkheid hebben. Uit gesprekken met producentenorganisatie Verpact blijkt dat zij kijkt hoe recyclers ondersteund kunnen worden in bijvoorbeeld de vorm feedstockgaranties of afnamegaranties voor recyclaat, of een aanscherping van de tariefdifferentiatie per 2025 zodat het nog meer loont om recyclaat toe te passen.

Faillissement

In april beloofde demissionair staatssecretaris Vivianne Heijnen te kijken naar de financiële situatie van plasticrecyclingbedrijven en de ondersteuning die de ministeries van IenW en EZK hier kunnen bieden. Eerder dit jaar leidde de moeilijke situatie in de markt tot het faillissement van Umincorp.